Is natuurlijke anticonceptie betrouwbaar?
Fabels en feiten rondom Sensiplan
Vrouwen die het zat zijn om de pil te slikken, verloskundige Susanne Schoonderbeek hoort ze regelmatig bij haar in de praktijk. Maar wat is het alternatief voor hormonale anticonceptie? En wat zijn de ervaringen van vrouwen?
Eva vroeg aan haar lezeressen of zij ervaringen hadden met natuurlijke anticonceptie. De reacties over Sensiplan stroomden vervolgens binnen. Tijd dus om deze methode verder te onderzoeken. Verloskundige Susanne vertelt hoe zij Sensiplan leerde kennen.
‘’Als verloskundige hoor ik vaak dat vrouwen na hun bevalling nadenken over anticonceptie, maar dat zij echt geen zin meer hebben in de pil. Ze zijn de hormonen zat. Zij merkten dat zij zich lichamelijk en psychisch beter voelden toen zij stopten met de pil. Zelf ben ik in aanraking gekomen met Sensiplan via een vriendin. Ik had last van bijwerkingen van de pil en zocht een alternatief.’’
Wat is Sensiplan?
Sensiplan (voorheen NFP) is een sympto-thermale methode van geboorteregeling. Dit houdt in dat een vrouw lichaamssignalen waarneemt en herkent tijdens haar cyclus. Door het meten van haar lichaamstemperatuur en door de verandering van het cervixslijm te interpreteren, kan een vrouw leren wanneer zij vruchtbaar is en wanneer niet. Het wordt aangeraden om de eerste drie cycli je temperatuur op te meten en je cervixslijm bij te houden. Zo krijg je een goed beeld van je cyclus. Als je daar een goed beeld van hebt hoef je alleen tijdens je vruchtbare periode je temperatuur op te meten en je cervixslijm bij te houden. Verder kan op basis van de baarmoederhals vruchtbaarheid gemeten worden, die verandert namelijk in de loop van de cyclus.
Susanne ging op onderzoek uit. ‘’Bij de pil word je hele cyclus stil gelegd. Mijn gevoel daarbij is dat God dat niet zo bedoeld heeft. Ik kan me niet voorstellen dat het goed is voor je lichaam. Toen ben ik gaan opzoeken wat de bijwerkingen van de Mirena-spiraal zijn. Wist je dat 10% van de Mirena gebruikers bijwerkingen heeft? De meest voorkomende bijwerkingen zijn hoofdpijn en buikpijn. En vaak voorkomende klachten zijn: depressieve gevoelens, zenuwachtigheid, migraine en acne. Maar de lijst met symptomen gaat nog verder.’’
‘’Samen met een vriendin volgde ik een cursus over Sensiplan. En in 2007 ben ik de opleiding gaan volgen voor Sensiplanconsulente zodat ik zelf cursussen kon geven. Inmiddels ben ik daarmee gestopt. Ik kon de cursussen, die ‘s avonds worden gegeven, niet combineren met mijn werk en gezin.’’
World Health Organisation
‘Bij de World Health Organisation staat Sensiplan op de lijst met betrouwbare methodes. Helaas is dit niet zo bekend in Nederland. Dit komt omdat bijvoorbeeld er voor de pil grote pr-campagnes worden opgezet. Daar zit een wereld met veel geld achter. Dat is bij natuurlijke geboorteregeling of gezinsplanning niet het geval.’’
Via de website Anticonceptiemethoden.be kun je een overzicht bekijken met de betrouwbaarheid van allerlei anticonceptiemethoden. Met daarbij de theoretische verwachting -Pearl Index- van het aantal zwangerschappen per honderd vrouwen en het aantal zwangerschappen per honderd vrouwen in de praktijk.
Volgens de Pearl Index heb je met Sensiplan, mits je het correct gebruikt, 0,4 % kans op een zwangerschap. De theoretische verwachting komt in de praktijk neer op 1,8% kans op een zwangerschap. Bij bijvoorbeeld de pil is de kans op een zwangerschap 0,1-0,5% en de theoretische verwachting 0,5-10% op een zwangerschap.
Ik kreeg het advies om geen hormonen meer te gebruiken
Geen hormonen wegens borstkanker
Voor Ellen was er een andere reden om te kiezen voor een natuurlijke anticonceptie methode. Zij verloor haar moeder en zusje door borstkanker. Van haar arts kreeg zij het advies om geen hormonen meer te gebruiken. Dit was voor haar de reden om Sensiplan uit te proberen. Ellen: ‘’Ik had niet veel last van de pil, maar voelde me ook niet mezelf. Een kennis in de kerk vertelde over Sensiplan (toen nog NFP). Na overleg met mijn man zijn we daar toen mee begonnen. Ik ben heel blij met deze methode.
Sensiplan kun je ook gebruiken om te proberen zwanger te raken, doordat je weet wanneer je het meest vruchtbaar bent. Nu ik in de overgangsperiode zit, zie ik door Sensiplan wat er in mijn cyclus gebeurt. Wanneer de cyclus langer duurt, kan ik zien wanneer er wel of geen eisprong is. En of de menstruatie wel of niet op zich laat wachten.’’
Verschil met andere methodes
‘’Wat bij andere natuurlijke methodes niet berekend wordt, is dat niet al je cyclussen altijd gelijk zijn. Binnen een regelmatige cyclus is nog best veel variatie,’’ vertelt Susanne. Als je ziek of gestrest bent geweest, dan kan je cyclus langer duren. Je lichaam weet dan dat het beter is om op dat moment geen eisprong te hebben.’’
‘’Ik hoor weleens dat deze manier van anticonceptie niet betrouwbaar is en dat het veel werk is. In het begin als je Sensiplan nog moet leren, dan kost het tijd. Maar later niet meer. Je herkent je cervixslijm dan al snel genoeg. Je temperatuur opmeten heb je ook snel gedaan. Dat is het werk niet. Leg een thermometer op je nachtkastje.’’
Ik dacht dat ik 'alles' wel wist over het vrouwelijk lichaam
‘’Het wordt aangeraden om een Sensiplan cursus te volgen, in plaats van dat je het zelf allemaal gaat uitzoeken. Na een cursus kun je pas echt de betrouwbaarheid waarborgen. Een consulent kijkt de eerste tijd met je mee. Zelf vond ik het de eerste twee maanden lastig om Sensiplan te leren, maar daarna heb je er de rest van je leven plezier van.’’
Ook Annelieke volgde een cursus over Sensiplan. ‘’Mijn man en ik besloten samen de cursus te gaan volgen, samen weet je immers meer dan alleen. Tijdens deze cursus-avonden hebben we zo veel nieuwe dingen geleerd. Ik was op dat moment vijfentwintig jaar en had bijna mijn opleiding docent biologie afgerond. Ik dacht dat ik 'alles' wel wist over het vrouwelijk lichaam. Maar wat is het lichaam mooi door God bedacht. Zoveel mooier dan ik van tevoren wist.
Het vrouwelijk lichaam geeft zoveel signalen af, dat moet je alleen wel weten. Nu bijna acht jaar later ben ik nog steeds heel blij met deze natuurlijke methode. Het verstoort de hormoonbalans niet en ik snap mijn eigen lichaam en de cyclus waar ik doorheen ga beter.’’
Fabels rondom Sensiplan
Maar deze methode kun je toch alleen gebruiken als je cyclus regelmatig is? Volgens verloskundige Susanne is dit nog zo’n misverstand over Sensiplan. Susanne: ‘’Juist als je onregelmatig bent met je menstruatie, kun je signalen oppikken wanneer je vruchtbaar bent. Dat geldt ook voor mensen die nachtdiensten draaien. Sensiplan kan door alle vrouwen worden gebruikt, zelfs ook als je borstvoeding geeft.’’
Nora kan dat bevestigen, ondanks een onregelmatige cyclus vertelt zij enthousiast over Sensiplan. ‘’ Mijn menstruatie was extreem onregelmatig, daarom dacht ik dat Sensiplan geen optie voor mij was. Toch volgde ik een cursus over Sensiplan en was meteen overtuigd. Door mijn onregelmatige cyclussen kon ik de methode niet meteen gebruiken als anticonceptie, maar dat maakte voor mij niks uit.''
Door deze methode leerde ik zoveel over mijzelf. Als vrouwen hebben we een hormooncyclus die naast onze menstruatie op veel meer gebieden invloed heeft. Door met Sensiplan mijn cyclus bij te houden leerde ik mijn dagelijkse activiteiten op mijn cyclus aan te passen. Daardoor werk ik nu samen met mijn hormonen in plaats van mijn hormonen tegen te werken. Daarnaast vind ik het ook heel geruststellend dat je Sensiplan ook bij een kinderwens kunt toepassen. Op het moment gebruik ik de methode om niet zwanger te worden, maar iedere cyclus opnieuw heb ik de keuze om dat te veranderen als ik wel zwanger wil worden.’’
Samen met je partner
Hoe zorg je ervoor dat je net als Nora je eigen lichaam zo goed leert kennen? Susanne: ‘’Het helpt als jij en je partner samen achter de keuze voor Sensiplan staan. Het is de bedoeling dat de man meegaat naar de cursus. De cursus wordt helaas alleen vergoed door Pro Life Zorgverzekeringen, dat kan een reden zijn voor vrouwen om niet voor deze methode te kiezen. Maar je kan er wel jaren mee vooruit, zonder hormonen te hoeven gebruiken.’’
De voor- en nadelen van Sensiplan die door Eva-lezeressen genoemd worden:
Nadelen:
- Discipline hebben om structureel te temperaturen;
- Zorgvuldig de cyclus-kaart invullen en de theorie hierachter snappen, waarvoor je de cursus echt nodig hebt;
- Je observeert wat er op dat moment in de cyclus gebeurt. ''Je kunt je cyclus niet sturen. Met het plannen van vakantie kon ik niet zo makkelijk meer 'uitrekenen' wanneer ik een menstruatie zou krijgen. Het gebeurde regelmatig dat mijn menstruatie toch in de vakantie kwam. Met de pil was daar makkelijker om heen te plannen.''
Voordelen:
- Geen hormonen in je lijf die je natuurlijk geschapen hormoonbalans en alle processen hierbij verstoren;
- Je eigen lichaam beter kennen, waarderen en bewonderen;
- Precies weten waar je in je cyclus bent, zodat je daar rekening mee kunt houden.
Lees ook: Eva test en is er nog niet uit: de menstruatiecup
Geschreven door
Judit van Dijk-Besters