Kinderopvang (bijna) gratis: arme kinderen, arme ouders

VVD, D66, CDA en CU hebben alle vier zo hun argumenten voor deze mega-operatie. De VVD en D66 staan er nogal ideologisch in; de VVD wil vooral dat iedereen zo veel mogelijk gaat werken; D66 gelooft er heilig in dat de gelijkheid is gediend met kinderopvang voor iedereen. De verschillen tussen kinderen uit een kansrijk milieu en een kansarme achtergrond worden fors verkleind, zo is de gedachte. De CU heeft haar ideologie juist losgelaten. Jarenlang was de partij tegen gratis opvang, maar sinds de kindertoeslagaffaire zijn ze om: als het hele systeem maar simpeler wordt.

Dat de (bijna) gratis kinderopvang er komt, staat nagenoeg vast, want ook de partijen ter linkerzijde van het kabinet zijn vanuit het oogpunt van kansengelijkheid enthousiast over het plan. Best opmerkelijk, omdat mensen met lage inkomens nu al bijna gratis kinderopvang krijgen. De 2,2 miljard euro die het kabinet heeft gereserveerd voor de kinderopvang, gaat dus vooral naar mensen met midden- en hogere inkomens. Doorgaans houden progressieve partijen daar niet van, maar kennelijk is kansengelijkheid dit keer belangrijker dan het kleiner maken van de verschillen tussen arm en rijk.

Ondertussen klinkt vanuit het ‘werkveld’ steeds meer verzet. Nu al zijn er grote tekorten in de kinderopvang. De sector komt maar liefst 6000 werknemers tekort. Mocht de opvang gratis worden, dan zal het werknemerstekort stijgen naar 29.000, zo is berekend. Dat is enorm. Die tekorten zullen de kwaliteit van de kinderopvang niet ten goede komen. De voorzitter van de kinderopvangbranche stelde deze week in Op1 dat de kwaliteit van de opvang nu soms al op de rand van acceptabel is.

Je zou zeggen: maak pas op de plaats. Haal de datum van 2025 in ieder geval van tafel. Want natuurlijk kun je allerlei plannen maken om het werk aantrekkelijker te maken en daarmee de personeelstekorten weg te werken, maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat dat soort plannen in allerlei sectoren worden gemaakt. De strijd om de werknemer wordt de komende jaren alleen maar heftiger, zo is de verwachting.

Toch was dat niet wat deze week gebeurde. De druk op minister Van Gennip om 2025 als startdatum intact te laten was groot. Wat er gebeurt als dat zo blijft kun je voorspellen: het werknemerstekort wordt groter, de kwaliteit van de opvang wordt minder (dag kansengelijkheid!) en ouders zullen vaker de stress ervaren van een plots gesloten kinderopvang.

Arme kinderen. Arme ouders.